آشنایی با فعالیت‌های بنیاد ایران‌شناسی شعبه آذربایجان غربی

سعید عضدالدینی ملکی، معاونت پژوهشی بنیاد ایران‌شناسی شعبه آذربایجان‌غربی، روز دوشنبه ۲۲ آذر ماه ۱۴۰۰ با حضور در دفتر پایگاه خبری قارتال نیوز، پاسخگوی سوالات خبرنگاران این مجموعه بودند که در راستای آشنایی با فعالیت های این بنیاد ترتیب داده شده است.
به گزارش پایگاه خبری قارتال نیوز، سعید عضدالدینی ملکی، معاونت پژوهشی بنیاد ایران‌شناسی شعبه آذربایجان‌غربی، روز دوشنبه ۲۲ آذر ماه ۱۴۰۰ با حضور در دفتر پایگاه خبری قارتال نیوز، پاسخگوی سوالات خبرنگاران این مجموعه بودند که در ادامه می‌توانید این مصاحبه صمیمی را بخوانید:

۱. آقای ملکی با تشکر از حضور شما، به عنوان اولین سوال لطفا یک بیوگرافی مختصر از خود بفرمایید.

عرض سلام و ادب دارم خدمت شما و مجموعه پایگاه خبری قارتال نیوز، بنده سعید عضدالدینی ملکی، کارشناس پژوهشی بنیاد ایران‌شناسی شعبه آذربایجان‌غربی هستم که از سال ۱۳۸۵ در بنیاد ایران‌شناسی تهران مشغول به فعالیت بودم و مسئولیت بانک فرهیختگان این شعبه را در اختیار داشتم و از سال ۱۳۹۰ طبق نظر بنیاد مرکزی، جهت فعال‌سازی بنیاد شعبه آذربایجان غربی به ارومیه منتقل شدم.

۲. بنیاد ایران‌شناسی از چه سالی و در راستای انجام چه فعالیت‌هایی ایجاد شده است؟

بنیاد ایران‌شناسی دارای یک شخصیت حقوقی بوده که در سال ۱۳۷۶ مرحوم دکتر حبیبی، معاون اول رئیس جمهور وقت، بنا به اقتضای شرایط جامعه، بنیاد ایران‌شناسی را راه‌اندازی کردند که در حال حاضر دارای ۱۸ شعبه در مراکز استان‌ها بوده و پروژه‌های ملی برای آنها ترتیب داده می‌شود، بنیاد ایران‌شناسی شعبه آذربایجان غربی نیز از جمله اولین شعبه‌هایی است که برای نخستین بار در سال ۷۸ و بنا به درخواست استاندار وقت در ارومیه دایر شد، هم‌اینک ریاست عالی بنیاد با آیت‌الله سید محمد خامنه‌ای است.

۳. وظیفه بنیاد ایران‌شناسی چیست و مردم چه خدماتی را می‌توانند از آن دریافت کنند؟

بنیاد ایران‌شناسی شعبه آذربایجان‌غربی با عنوان ایجاد کتابخانه تخصصی استان در ارومیه تاسیس شد که در حال حاضر دارای بیش از ۴ هزار جلد کتاب تخصصی استان، بیش از ۱۰ هزار جلد فایل کتابی و نزدیک به ۷ هزار عکس و سند از استان و بیشتر از ارومیه در آرشیو خود موجود دارد و تاکنون نزدیک به ۱۰۰ جلد کتاب در حیطه‌های مختلف پژوهشی به چاپ رسانده است که هر محقق و پژوهشگری که در این راستا می‌خواهد تحقیقاتی را انجام دهد، می‌تواند با مراجعه به بنیاد، از این کتاب‌ها و اسناد استفاده کند.

۴. لطفاً در رابطه با کتاب هایی که توسط بنیاد ایران‌شناسی به چاپ رسیده و پروژه‌هایی که برای این بنیاد تعریف می‌شود، توضیحات بیشتری ارائه دهید.

برخی پروژه‌ها ملی هستند، مثل مساجد کهنسال ایران که هر شعبه موظف است در استان خود آن را اجرا کند و ما در سال ۱۳۹۲ این پروژه را در استان اجرا کرده و کتاب را به‌صورت نفیس به چاپ رساندیم، تمامی پروژه‌هایی که تعریف می‌شود، در صورتی‌که در توان بنیاد باشد، اجرا شده و در غیر این‌صورت اگر پروژه عظیم باشد، در قالب برو‌ن‌سپاری به محققین از طریق کانال‌های موجود سپرده شده و به انجام می‌رسد.

کتاب تقسیمات کشوری استان از سال ۱۲۸۵ تا ۱۳۸۵ و همچنین کتاب شهرهای ایران‌شهر در ۱۰ جلد نیز از دیگر اقدامات پژوهشی بنیاد در این راستا بوده است.

۵. در رابطه با کتاب “آذربایجان از نگاه میسیونرها” که سال گذشته به‌عنوان کتاب تاریخ سال استان انتخاب شده بود، توضیحاتی را برای خوانندگان عزیز بفرمایید.

بله، این کتاب دربرگیرنده توضیحات و شامل ۴۰۰ عکس از دوره مظفرالدین‌ شاه تا پایان دوره قاجار بوده که کتاب دارای چهار آلبوم بوده که اولین آلبوم تصاویر مربوط به ۱۸۹۲ میلادی است و آلبوم دیگر مربوط به مجموعه دکتر «جوزف کاکران» متولد ارومیه با تصاویر مربوط به پیش از سال ۱۹۰۰ میلادی است، آلبوم‌های دیگر نیز شامل تصاویری از بناهای ارومیه با ۶۵ درصد، تبریز با ۳۰ درصد و مراغه با پنج درصد است.

۶. در تاریخ از ارومیه با چه عناوین و القابی یاد شده و به چه دلایلی بوده است؟

در دوره قاجار، ارومیه با عنوان دارالنشاط شناخته شده بود، یعنی شهری که بسیار مفرح بوده و از آب و هوای مطبوع و دل‌پذیری برخوردار بود، در زمان پهلوی اول نیز ارومیه را به‌عنوان پاریس ایران می‌شناختند، چراکه پاریس شهری است که همواره در تکاپو بوده و شب و روز ندارد و ارومیه نیز این‌چنین بوده است.

۷. آیا برنامه‌ای برای احیای دروازه‌های تاریخی ارومیه وجود دارد؟ به نظر شما این امر چگونه می‌تواند محقق شود؟

بحث احیای دروازه‌های تاریخی ارومیه در سال ۱۳۹۳ از سوی شورای شهر ارومیه مطرح شد که ما نیز در این راستا پروپوزال آن را نوشته و تقدیم شورا نمودیم‌. تمامی عکس‌‌ها و اسنادی که امروزه از دروازه‌های ارومیه داریم فقط متعلق به دروازه یوردشاهی است و چون دوربین عکاسی در دوره ناصرالدین‌شاه به ایران و ارومیه وارد شده، تصاویر این دروازه نیز در تاریخ به ثبت رسیده است و درواقع دروازه یوردشاهی، تنها دروازه‌ای است که آمریکایی‌ها از طریق آن به مقر خود رفت‌و‌آمد می‌کردند و می‌توان گفت این دروازه از لحاظ امنیتی بسیار مورد توجه بوده و تنها شهری در تاریخ بود که به خود افتخار می‌کرد، چراکه دروازه‌هایش تخریب‌ناپذیر بودند.

به نظر شخصی بنده، احیا کلمه درستی برای این مورد نیست، چراکه باید چیزی حتی در حد یک پایه از آن دروازه باقی مانده باشد که بتوان احیا کرد، درحال حاضر فقط می‌توان با مشخص کردن مکان دروازه، یک یادمان و یا ماکتی را درست کرد.

ممنون از اینکه وقت گرانبهای خود را در اختیار ما قرار داده و این مصاحبه لذت‌بخش و خواندنی را ترتیب دادید، با آرزوی موفقیت برای شما.