آیریلیق ماهنی سی..

بو ماهنی قیسا زاماندا شرقدن غربه بوتون دونیا خالقالاری آراسیندا یاییلدی. دئمک چین اولکه‌سینده‌کی تورک ‏خالقلاریندان، ایسپانیاداکی تورکلره قدر، تورک دونیاسیندان تکجه بیر ماهنی دونیا خالقلارینین معنوی مدنیتینه داخیل ‏اولموشدور، او دا «آيريليق» ماهنی‌سی اولموشدور.

قارتال نیوز/ فرهاد ۱۳۱۴-جو گونش ایلینده، اردبیل ماحالى‌نین ساوالان اتگینده نیرین اوزون چمن کووشنى‌نین کورابازلی ‏‏(کورعابباسلی) کندینده آنادان اولموش و ساوالانین صفالی اتگى‌نین تاثیری ایله ۱۵ یاشیندان شعر قوشماغا باشلامیشدیر. ‏
فرهاد اللی ایلدیر تهراندا یاشاییر. آنجاق اونون صفالی آنا یوردوندان ایلهام آلیب قوشدوغو شعرله (فارسجا، تورکجه)، ‏ترانه و ماهنی سوزلری اولموشدور.

‏اونون قوشدوغو سوؤزلره ایندیه‌دک ۱۰۰ دن آرتیق موسیقی یازیلیب.

فرهاد ۱۳۳۵ جی ایلده تهراندا، او زامان ایران رادیوسونون آذربایجان موسیقیسى‌نین رهبر و بسته‌کاری علی آغا سلیمى ‏ایله تانیش اولموش و او گوندن اونون قوشدوغو سوزلری «ماهنی» اولموشدور.

فرهادین ۱۳۳۰ جو ایلین بیر پاییز گئجه‌سینده قوشدوغو «آیریلیق» سؤزو ۱۳۳۵ ده اونون بیرینجی ماهنی‌سی ‏اولموشدور. بو ایلده علی آغا سلیمى او سوزلره موسیقی یازیب و ایران رادیوسونون اورکستری ایله ایجرا ائتمیشدیر. ‏
‏«آیریلیق» ماهنی‌سی «رشید بهبودوف» تهرانا گلنده اونا توحفه وئریلمیشدیر. ‏

رشید بهبودوف بو سفردن قاییدارکن موسکوا شهرینین طیاره مئیدانیندا «تاس» خبر آژان‌سى‌نین موخبیرینه دئمیشدیر: من ‏بو سفرده تکجه ساوئت اتفاقی یوخ، بلکه بوتون دونیا خالقلارینا ایرانین تهران شهریندن بیر یوکسک معنوی سووقات ‏گتیرمیشم. او دا «آیریلیق» ماهنی‌سی‌دیر.

ائله دوغروسو دا بئله اولدو. رشید بهبودوف او ماهنینی اوخویوب دونیایا یایدی.

بو ماهنی قیسا زاماندا شرقدن غربه بوتون دونیا خالقالاری آراسیندا یاییلدی. دئمک چین اولکه‌سینده‌کی تورک ‏خالقلاریندان، ایسپانیاداکی تورکلره قدر، تورک دونیاسیندان تکجه بیر ماهنی دونیا خالقلارینین معنوی مدنیتینه داخیل ‏اولموشدور، او دا «آیریلیق» ماهنی‌سی اولموشدور.

«آیریلیق» ماهنی‌سی او قدر دونیا خالقلاری آراسیندا کونوللرده یئر توتوبدور کی، بو ماهنی «هم تویلاردا اوخونور، هم ‏ده یاسلاردا»…

آیریلیق ماهنی‌سى‌نین سوزلری دوققوز بنددن عبارتدیر. آنجاق اونون بعضی بندلری میللی آیریلیقدان آسیلی اولدوغو ‏اوچون شاه دوورونده بو بندلردن موسیقیده ایستیفاده ایجازه‌سی وئریلمه‌میشدیر.

اینتیطار:‏
آیریلیق ماهنیسى‌نین «اینتیظار» عونوانلى بیر درآمدی ده واردیر. ‏

‏«اینتیظار»، «آیریلیغا» بیر موقدیمه اولدوغو اوچون فرهاد اینتیظار شعرینین مووضوعسونو (۱۳۲۰- ۱۳۲۴) جو گونش ‏ایللرینده ۲- جی بئینلخالق ماحاریبه گونلرینده تهرانین فیردووسی مئیدانیندا باش وئرمیش بیر عاشیقانه و اینسانی- ‏عاطیفی موضوعدان ایلهام آلیب، یازیب و یارادیب. ‏بو جریاندا بیر قیزلا بیر خلبان اوغلان هامان یئرده گوروش قرارینا گلیرلر.

هامان گون، هامان ساعت قیز قیرمیزی پالتار گئییب، الینده بیر باغلی قیرمیزی گول گلیر، اما اوغلان گلمه‌ییر. گویا ‏اوغلانین حربی طییاره‌سی دوشور و اولور. قیزین بو مووضوعدان خبری اولمادان، سون ایللر (اینقیلابدان نئچه ایل ‏سونرایا کیمی) عومرونون سونونا دک هفته‌نین هامان گونو و هامان قوویدوغو قرارین گوروش زامانی هامان پالتاردا، ‏قیرمیزی گول دسته‌سی الینده هامان یئره گلیب گوروش اومیدی ایله اوغلانین یولونا گوز تیکیر و گله- گلمه‌یه اونو ‏گوزله‌ییر و آخیردا بو فانی دونیادان کام آلمامیش ابدی دونیایا کوچور. فرهاد بو مووضوعیا «اینتیظار» عونوانی ایله ‏ماهنی یازیر سونرا ابدی اینتیظار ماهنیسى‌نین یازماغینی باشلاییر. ‏
فرهادین «جئیران سئوگیلیم» ماهنی‌سینی «ابولفتح على یئو»، «راحیله» ماهنی‌سینی «شووکت الکبرووا» و باشقالارینی ‏باشقا موغنیلر باکیدا اوخوموشلار.

‏اونون «آغلاما»، «کندیمیز»، «اوزون چمن»، «توی گونو» و… ماهنیلاری قالارغی ماهنیلارداندیر. ‏

فرهاد اینقیلاب و سککیز ایل ماحاریبه زامانی دا چوخلو سورود و مارشلار یازمیش و اونلارا علی آغا سلیمى موسیقی ‏بسله‌میشدیر.

اینقیلاب اینقیلاب، بهمنین ایگیرمی دوققوزو، گئدیرم جبهه‌یه حلال ائت منی، شاهینلر (خلبانلار)، قانلی شهر ‏‏(خورمشهر)…

 

کوچوره ن: اکبرسعادت / منبع: آذربایجان فولکلوروندان