تعاریف و مفاهیم انتخابات

واژه «انتخابات» از ریشه عربی فعل «نخب» به معنای برگزیدن و اختیار کردن است و معادل اروپایی آن یعنی Election نیز به فعل لاتین Eligeve به معنای جدا کردن سواکردن و برگزیدن باز می گردد.

از نظر علم معناشناسی نیز این اصطلاح تغییر و تحولات معنایی وسیعی پیدا کرده است، ولی در کاربرد رایج و عام آن به معنای فرایند رسمی تصمیم گیری است که از طریق آن جمعیتی یک فرد را برای یک امر عمومی انتخاب می کنند (دایرهالمعارف بریتانیکا ۲۰۰۹ )همچنین گفته شده است،انتخابات یک فرایند تصمیم گیری است که از طریق آن جمعیتی یک فرد را برای بدست گرفتن یک مقام رسمی انتخاب می کنند (و یکی پدیا ۲۰۰۹).بنابراین می توان گفت، انتخابات فرایندی است که طی آن مقامات اداری در سطوح ملی با محلی با در نظر گرفتن ضوابط معین از طریق مراجعه به آرای شهروندان برگزیده می شوند.

با توجه به تعریف فوق عناصر کلیدی انتخابات به شرح زیر قابل تبیین است:
۱. برگزار کنندگان: عموماً نهادهای دولتی هستند که برگزاری انتخابات در حیطه وظایف آنهاست.
۲٫انتخاب شوندگان افراد واجد صلاحیت که نامزدی خود را در چارچوب قوانین و مقررات برای تصدی پست اداری به طور رسمی یا غیر رسمی اعلام می کنند.
۳٫انتخاب کنندگان : شهروندان واجد شرایط رأی دادن که برای واگذاری قدرت و انتقال آن به نامزدهای انتخاباتی وارد عرصه انتخابات می شوند.
۴٫ضوابط انتخاباتی: قواعدی هستند که برای چگونگی برگزاری انتخابات،شرایط انتخاب شوندگان و انتخاب کنندگان و مانند اینها وضع می شوند.
۵. زمینه انتخابات : شرایط سیاسی فرهنگی و اجتماعی حاکم در زمان انتخابات.

امروزه انتخابات ابزار مشارکت سیاسی است که با توسعه آن شهروندان می توانند اراده خود را در شکل گیری نهادهای سیاسی و تعیین نقش آفرینان سیاسی اعمال کنند.
با این وجود، انتخابات به طور اخص ابزاری است، برای تجلی اراده مردم در سرنوشت کشور خود با انتخاب رئیس جمهوری، نمایندگان مجلس و نقش آفرینان حکومتهای محلی. در دنیای امروز بهترین شیوه توزیع قدرت به وسیله انتخابات صورت می گیرد.