حزن و کدری داشا نئجه یازدیلار / فضولی و هیکل‌تراشلیق‌

بیز هر زامان قارشیمیزدا دایانان فضولی هیکلینه هر دونه باخدیقجا سانکی داش‌لارا بورونموش کدری گؤروروک. حزن و کدری داشا نئجه‌ یازدیلار.

قارتال نیوز؛ شرق دونیاسیندا کدر و حزن تاریخینی فضولی‌ ایله باشلادیغینی وورغولاییرلار، طبیعی کی بو بیر معنالی‌ شکیلده قبول اولونان فیکیردیر.

فضولی، کدر و حزن آنلاییشینا فلسفی معنا قاتاراق اونو ابدی اولاراق انسانیّتین اختیارینا بوراخدی و اؤزوده‌ بو حزن و کدره بورونرکن ابدیّت قازاندی. فضولی و هیکل‌تراشلیق بولؤمونو بو باره‌ده باشلاماغیم هئچ‌ ده تصادفی دئییل، چونکو بیز هر زامان قارشیمیزدا دایانان فضولی هیکلینه هر دونه باخدیقجا سانکی داش‌لارا بورونموش کدری گؤروروک.

حزن و کدری داشا نئجه‌ یازدیلار: فضولی هیکلی‌نین‌ ایلک دفعه نئجه‌ ایشلنمه‌سی باره‌ده مختلف نظرلر و یازیلار وار آنجاق بیز لاپ اساسلی و سندلی منبع‌لره گؤره بیر تانیش آدا چاتدیق: «فواد عبدالرحمانوف» آذربایجانلی مشهور هیکل‌تراش “۱۹۱۵_۱۹۷۱”.

بو باره‌ده و اثرین نئجه‌ یارانماسیندا دا جالب بیر موضوعلار گؤزه‌ دییر: فضولی هیکلی‌نین نئجه‌ حاضرلانماسی همشه‌ بؤیوک بیر مسئله‌ اولموشدور، داهی شرق متفکّری‌نین داش پورتره‌سینی حاضرلاماق چوخ جدی ایش اولدوغو اوچون کیمسه بو ایشی تام اولاراق یئرینه‌ یئتیره‌ بیلمیردی، آنجاق شرق فلسفه‌سی‌نین و کلاسیک ادبیّاتی‌نین وورغونو اولان فواد عبدالرحمانوف یئنه‌ ده ایلک امضانی آتیر و هیکل‌تراشلیق تاریخینده فضولی‌نین ایلک دفعه اولاراق هیکلینی حاضیرلاییر، همین هیکل باره‌سینده بعضاً ماراقلی فرضیّات‌لار اولوب، بئله کی هیکل‌تراش فضولی چهره‌سینی یاراتماقدا چتین‌لیک چکیرمیش و بو سببدن ایش‌لری گئجیکدیرمک‌ مجبوریّتینده قالیر، اما بیر گئجه یوخودان غفلتاً آییلان رسّام هر زامان یاخینلیغیندا اولان ماسانین‌ اوستونده ساخلادیغی پلاستین‌له¹ بیر چهره حاضییرلاییر، سن دئمه همین واخت یوخودا بیر پیرانی قوجا اونا یاخینلاشاراق دئییر:‌ آختاردیغین آدام منم، بوندان سونرا هیکل‌تراش اصل فضولی هیکلینی حاضرلایا بیلیر، “۱۹۳۶” حاضیردا همن‌ هیکل نظامی گنجوی آدینا اولان ادبیّات موزه‌سی‌نین قارشیسیندا اولان آلتی هیکلین بیری‌دیر.

بو ایشدن سونرا و بو هیکل‌دن تأثیر آلاراق آذربایجانلی هیکل‌تراشلاری چوخلو دیرلی اثرلر فضولی هیکلیندن یارادا بیلدیلر. بو اثرلر آراسیندان اگر بیر محتشم و دیرلی بیر اثرین حاققیندا دانیشماق ایسته‌سک بو اثره باخمالییق: ۱۹۵۸جی ایل‌ده باکی دا قویالاجاق فضولی‌نین عابده‌سی اوچون قاپالی مسابقه کئچیریلدی، آذربایجانلی هیکل‌تراشلار آراسیندا اصیل یارادیجیلیق یاریشی باشلادی.

استعدادلی هیکل‌تراشلاریمیزدان «توکای ممّد‌وف» و «عمر ائلدار‌وف» بیرگه ایش‌لدیکلری هیکل بیرینجی موکافاتا لایق گؤروندو، اونلارین بئش ایل‌لیک برابر آپاردیغی امک‌لری فرحلی نتیجه وئردی، ۱۹۶۲جی ایل‌ده باکی‌نین مرکزینده شاعرین آدینی داشایان مئیداندا ملّی‌ درام تئاتر‌ بیناسی قارشیسیندا فضولی عابده‌سی‌نین آچیلیشی اصیل بایرام طنطنه‌سینه چئوریلدی. اوجا و محتشم عابده‌نین اوستوندن آغ اؤرتوک‌ گؤتوردوکدن سونرا اطرافی گورولتولو آلقیش صدالاری بورودو، سانکی عصرین ظولوماتینی یاراراق، دائم انسان سعادتینی آرزولایان فضولی‌نین اؤزو‌ دوغما خالقینا تشریف گتیرمیشدی. فواد عبدالرحمانوفون ایش‌لدییی اثردن بو طرفه ایش‌لنن‌ بوتون اثرلردن دانیشماق بو کتابدا امکانسیز گؤرونورسه آنجاق اونلارین چوخونون شکیل‌لرینی بوردا گتیریریک.

پلاستین: هیکل‌تراشلیقدا ایش‌لدیلن موم و یا گیل‌دن اله کلن قورومایان پلاستیک.

یازار: مهدی سهندی