خرافه‌های مدرن در سایه سیزدهم ماه صَفر / وقتی توهمِ طلا، حقیقت را می‌بلعد

در حالی‌که هیچ‌یک از منابع معتبر دینی و تاریخی اشاره‌ای به خاص بودن روز ۱۳ صفر نکرده‌اند، برخی کاربران فضای مجازی با تبلیغ «خرید طلا، جاکلیدی یا نذر آرزو» در این روز، موجی از خرافه‌سازی دیجیتال به راه انداخته‌اند؛ جریانی که نه‌تنها فاقد پشتوانه شرعی و عقلانی است، بلکه به ابزاری سودجویانه برای بازاریابی تبدیل شده است.

به گزارش پایگاه خبری قارتال نیوز، در روزهای اخیر، محتوایی تحت عنوان «خرید طلا یا جاکلیدی در ۱۳ صفر باعث گشایش در زندگی می‌شود» در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود؛ روایتی که نه‌تنها ریشه‌ای در فقه و سنت اسلامی ندارد، بلکه مصداقی آشکار از جعل باورهای خرافی در بستر فضای مجازی است.

این پیام‌ها عمدتاً با بیانی احساسی و شعارهایی چون «من امتحان کردم، جواب داد» یا «فقط یک‌بار این کارو بکن» تلاش می‌کنند مخاطبان ناآگاه را جذب کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از این پست‌ها، مستقیماً به فروشگاه‌های آنلاین، صفحات طلافروشی و اکانت‌های تبلیغاتی متصل‌اند.

به بیان دیگر، در اینجا خرافه‌سازی نه از سر ناآگاهی، بلکه به‌عنوان ابزاری سودآور برای تحریک تقاضا و فروش مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ آن هم در فضایی که فاقد نظارت مؤثر است و مخاطبش اغلب درگیر مشکلات معیشتی، اضطراب و نیاز روانی به امیدهای کاذب است.

از منظر روان‌شناسان اجتماعی، گسترش این‌گونه باورها ریشه در فقدان آموزش تفکر انتقادی، ضعف سواد رسانه‌ای و احساس ناتوانی عمومی دارد. در چنین شرایطی، جامعه‌ی خسته و مضطرب، به هر دستاویزی حتی اگر خیالی باشد، چنگ می‌زند.

این وضعیت هشداردهنده، نه‌تنها نشان‌دهنده خلأ آگاهی‌رسانی عمومی است، بلکه زنگ خطری است برای آینده‌ای که در آن، حقیقت قربانی ترندهای بی‌پایه و توهم‌زای فضای مجازی می‌شود.

در نهایت، ادعای «ویژه بودن ۱۳ صَفر» نه ریشه‌ای در دین دارد، نه در تاریخ و نه در منطق. این فقط یک ساخته‌ی بازاری است، در بستری بی‌دفاع، برای فریب مخاطبی که دنبال روزنه‌ای از امید است؛ امیدی که اگر بر پایه آگاهی و تفکر استوار نشود، سرانجامی جز سرخوردگی و فریب نخواهد داشت.

 

نسیم یوسفی پور