دشت سلماس در وضعیت فوق بحرانی فرونشست زمین

تداوم خشکسالی، کاهش بارندگی و برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی در دهه‌های اخیر باعث شده است که از 609 محدوده مطالعاتی در کشور بیش از 400 دشت ممنوعه شوند و درحالی که این دشت ها دچار وضعیت قرمز شده اند، بقیه دشت ها نیز شرایط مناسبی ندارند.

به گزارش پایگاه خبری پایگاه خبری قارتال نیوز، کاهش بارندگی طی دو دهه گذشته و به تبع آن کاهش تغذیه سفره های آب زیرزمینی و همچنین افزایش مصرف در بخش کشاورزی و نیز برداشت از چاه های غیر مجاز و عدم تعادل و توازن بین منابع و مصارف آب، موجب شده است که بخش قابل توجهی از منابع آبی در سراسر کشور از بین برود.

️فرونشست زمین پدیده تقریبا نوظهوری است که بیش از ۱۵۰ کشور از جمله ایران با آن درگیر هستند؛ بر اساس اعلام مجامع بین المللی فرونشست سالانه ۴ میلیمتر از زمین بحران است؛ در حالیکه در حدفاصل بین دشت فسا و جهرم شاهد فرونشست زمین تا ۵۴ سانتیمتر یعنی چیزی حدود ۱۴۰ برابر حد بحران هستیم.

زمانی که یک سفره آبی زیر زمینی خالی میشود زمین آن قسمت مانند اسفنجی که آب آن کشیده شده جمع میشود و در آن بخش از زمین حفره ای ایجاد میشود که دیگر حتی با تزریق آب نیز قابل برگشت نیست در واقع آن بخش از زمین دیگر مرده به حساب می آید. به طور کلی بدترین وضعیت را در کشور استان فارس دارد که تقریبا تمام تالابها و دریاچه های خود را از دست داده و بیشترین نشست زمین نیز طبق گزارش سال ۱۳۹۵ سازمان زمین شناسی در فاصله بین دشت فسا و جهرم رخ داده که میزان آن به ۵۴ سانتیمتر در سال می رسد.

️پدیده فرونشست زمین در آذربایجان غربی نیز میانگین حدود ۷ سانتی متر است که این میزان در دشت های سلماس به حدود ۱۰ سانتی متر رسیده و دشت های سلماس را با وضعیت فوق بحرانی مواجه کرده است. کارشناسان این حوزه معتقدند: ۱۴۰ کیلومتر مربع از دشت های سلماس به طرف آذربایجان شرقی در معرض فرونشست زمین قرار گرفته است که میزان فرونشست زمین در سلماس در منطقه لکستان کاملا محسوس است.

براساس گزارشهای موجود: پمپاژ بی رویه آب و برداشت های غیر مجاز اتفاق افتاده باعث شده که دشت سلماس به وضعیت فوق بحرانی فرونشست کشور مواجه شود. در این راستا افت متوسط ابخوان حدود ۱۸ سانتی متر بوده و سالیانه در حدود ۵ میلیون متر مکعب کسری مخزن داریم.

در این راستا توسعه طرح های آبیاری نوین، پرکردن چاه های کشاورزی غیر مجاز و مدیریت بهینه مصرف آب می تواند نقش مهمی در عدم فرونشست زمین در دشت های سلماس داشته باشد.