رنگها و اعداد سمبلیک در میتولوژی ترکان

قارتال نیوز/ این سمبلها در ارتباط مستقیم و مستمربا آیین شامانیزم و نتیجهُ جهان بینی و تجربه زندگی انسان, مبارزه و کشمکشهای دائمی او با خود و طبیعت می باشد. بخاطر ارتباط نزدیک روحی و جسمی انسان با طبیعت, زبان خلق و ایجاد شده هم زبان سمبلیک مرتبط با روح طبیعت و قدرت های نهفته درونی و مرموز و معمار گونه آن می باشد. “زمین مادر“ قویترین و پرنفوذترین آرکی تایب اسطوره ای ترکان هم,  نشان از آیین شامانیزم هست. فلذا کار فهم سمبلهای خلق شده را هم, بدون آگاهی, درک و شناخت فلسفی و معرفتی این آیین( شامانیزم) سخت و گاهی هم غیرممکن می کند.

*اعداد: در فرهنگ ترکها با ریشه شامانیستی بجای پرداختن به اعداد بیشمار و آنالیز لغوی و گرفتار شدن در معنای پیچیده آنها, روی معنای سمبلیک چند تا از اعداد بعنوان نمونه متمرکز شده است.

* عدد ۹ در میان ترکها عدد مقدسی است زیرا در روایتی یکی از قبایل ترک دارای نه طایفه بوده اند . عدد ۹ به ترتیب با حضور در شماره و شکلهای ۹-۱۹-۹۰-۹۹-۹۰۰ اهمیت سمبلیک می یابد.ترکها “گؤک تنگری“ و آسمان را با احترام ویژه  نه بار سلام می دهند. براساس اعتقادات ترکان باستان طبقه زیرزمین نه طبقه و دارای نه خدای می باشد. همچنین در میتولوژی ترکان “درخت زندگی“ دارای ۹ شاخه بوده و نه قبیله ترکا ن از نه شاخه این درخت خلق شده اند. در یکی از روایت و آیین های ترکان “گؤک تنگری” دارای۹۹ اسم می باشد.

* در یکی از روایت های تاریخی, ترکان مغول بخاطر اینکه دارای ۸ قبیله ( طایفه) بودند, فلذا این عدد را مقدس می شمارند.مغولان به ترتیب به اعداد ۸-۱۸-۸۰-۸۸-۸۰۰ اهمیت ویژه ای قائلند.اینان آسمان و بنا به اعتقادشان “گؤک تنگری“ ساکن در آنرا را ۸ مرتبه سلام می دهند. به اعتقاد مغولان در طبقه زیر زمین ۸ طبقه روی هم قرار گرفته است. درخت زندگی دارای ۸ شاخه و ۸ سایه می باشد. “سارگای خان“ یکی از خانان مغول خودش به تنهایی ۸۸ خدای داشت.

* ترکها بعد از پذیرفتن اسلام, برخی از آیینهای اسلام را  با فرهنگ و آیین شامانیستی خویش آداپته کردند. عدد ۷ که در آیین اسلام عدد مقدسی بود, برداشته و در کنار ترتیب  اعداد مقدسی چون۱۷-۷۰-۷۷-۷۰۰ قرار دادند. بنا به اعتقادات مسلمانان آسمان هفت طبقه می باشد و حضرت محمد در شب معراج به طبقه هفتم که بارگاه خدا بود رفته و به محضر الهی رسیده است جایی که فرشتگان مقرب خدا هم اجازه ورود به آن بارگاه را نداشته و این مقام و منزلت تنها و منحصر به حضرت رسول الله است. در پرچم سمبلیک ریاست جمهوری ترکیه بعنوان یک دولت ترک,  ۱۶ ستاره بعنوان سمبل ۱۶ دولت ترک وجوداشته و در وسط این   ستاره ها با قرار گرفتن یک خورشید,  تعداد ستاره ها به ۱۷ رسیده مجدداً عدد مقدس سمبلیک ۱۷ تشکیل می گردد.

* در اعتقادات ترکان مغول در جنوب ۹۹ ,  در شمال ۷۷ , در غرب ۵۵ و در شرق ۴۴ خدای وجود داشته که ۸۸ خدای “سارگای“ بالای سر این خدایان قرار دارد.

* عدد ۴۰ در اعتقادات ترکان دارای قداست والایی است. در آیینهای عرفانی و دینی  اگر کسی ۴۰ روز به تنهایی در کوهی دور از مردم و زندگی روز مره به عزلت نشته و با خدای خویش گفتگو کرده و عبادت کند از تمامی گناهان پاک گشته و به آدمی فاضل و عارف و آگاه به درون انسان و مطلع از رمز و راز خلق تبدیل گشته و چشم بینا بذات حیات و ممات می یابد. در اعتقادات مردمی داستان ۴۰ فاضل و عارف هم مشهور هست.

*** رنگها:

• در فرهنگ ترکها رنگها با محتوای رنگ درونشان معنا و مفهوم خاصی را ایفاء می کنند. مثلاً رنگ قاطی سیاه و سفید به معنای مجازی انسانهای بداخلاق, بد رفتار و داشتن اعتیاد  بد را می دهد. با تبعیت از معنای سمبلیک رنگها, مغولان به آخر اسامی خدایان خویش کلمات سفید یا سرخ می آوردند. همچنین رنگ چادرها, لباسها و پوششهای روسری زنان هر یک معنای سمبلیک و نشانه فرهنگی خاص را بیان می کردند.
• رنگ سفید: این رنگ سمبل اصالت, پاکی, صداقت و داشتن تمکن مالی بوده و از سیمگه های مرکزی است. دعوت کننده روشنایی, نور و زندگی است. تأکید گر حاکمیت, بلند مرتبگی و بزرگی است. ( جهت: شرق)
• رنگ آبی: سمبل قدسیت, آزادی, آرامش و حضور, ابدیت است. معنا و نمادی از اعتماد و اعتقاد هست. آزادی , استقلال و جاودانگی را می رساند.( جهت: غرب)
• رنگ سرخ: نماد انقلاب و تحول و دگرگونی, شدت و خشم و جنگ و خون, عشق می باشد. تأکیدی بر آتش و پرچم است.( جهت: جنوب)
• رنگ سیاه: بدی, فلاکت, درد, قدرت و تنهایی را سمبلیزه می کند. برانگیختن تاریکی و مرگ است. اوتوریته و هجوم و حمله را می رساند.(جهت: شمال)
• رنگ زرد: نماد, نشانه و تصویری از بیماری, ضعف , ناتوانی, وابستگی و اعتیاد است. معنای دورویی و خیانت را می رساند. برسانترالیسم , مرکز گرایی , اتحاد, یکپارچگی و همبستگی اهمیت می دهد.(جهت: مرکز)
• رنگ سبز: سمبل طبیعت, جوانی, زندگی, تولد و سرزنده بودن است. معنای برکت و بیداری را می رساند. نشانی از دین و بهشت هست.
• رنگ خاکستری: وظیفه, مسئولیت, وابستگی, راستی و صداقت, عالم و عارف بودن و پیری با تجربه گی را سمبلیزه کرده,  نظم و آرامش را تصویر می کند. آگاهی داشتن, متخصص بودن و با تجربه گی را تمثیل می کند.
• دکتر ولی توران