زلزله، تهدیدی دائمی و دیرینه برای بناهای تاریخی/ استفاده از مصالح خاص هر منطقه در استحکام‌بخشی

به گزارش پایگاه خبری قارتال نیوز، برای نمونه ارگ زیبای تاریخی بم پس از زلزله خسارات جبران‌ناپذیری را دید. خبرنگار ما گفت‌وگویی با تعدادی از اساتید معماری و راه‌ و شهرسازی و مرمت با موضوع اقدامات لازم برای حفاظت از آثار تاریخی در برابر زلزله انجام داده است که از نظر مخاطبان گذرانده می‌شود.

هزینه به‌سازی کمتر از مقاوم‌سازی است

یکی از اساتید دانشگاه هنر اسلامی تبریز در این ارتباط به خبرنگار ما گفت: در کشورهای توسعه یافته ۱۰ درصد تولید ناخالص آنها مربوط به حوزه گردشگری بوده که در این میان بناهای تاریخی تاثیر بالایی در جذب گردشگر داشته و برای این منظور بناهای تاریخی باید حفظ شود.

فرهاد آخوندی با بیان اینکه زلزله یکی از مخرب‌ترین و خطرناک‌ترین تهدید برای بناهای تاریخی است، افزود: برای حفاظت از آثار تاریخی در برابر زلزله استحکام‌بخشی باید انجام شود که این کار نیز نیازمند تشخیص اولیه و به دست آوردن اطلاعات، سپس تجویز و در نهایت کنترل بوده که تقریبا مشابه عملیات تشخیص و درمان بیماری‌ها در رشته پزشکی است.

او تصریح کرد: برای استحکام‌بخشی بناهای تاریخی باید از لوازم پیشرفته مانند دابل‌جک و … با تخریب‌های کمتر استفاده کرد و روش‌های سنتی مرمت و استحکام‌بخشی پاسخگو نبوده و موجب تخریب بیشتر بنا می‌شود.

آخوندی با بیان اینکه باید پیش از وقوع زلزله نسبت به استحکام‌بخشی بناهای تاریخی اقوام کرد، گفت: مسئولان و کارشناسان باید به‌سازی بناهای تاریخی را در اولویت اقدامات خود قرار دهند چرا که هزینه آن کمتر از مقاوم‌سازی است.

استاد دانشگاه هنر اسلامی تبریز با بیان اینکه رشته و آزمایشگاه استحکام‌بخشی برای اولین بار در ایران در دانشگاه هنر، معماری و شهرسازی تبریز راه‌اندازی شده است، تصریح کرد: در چند سال گذشته تجربیات خوبی در زمینه استحکام‌بخشی بناهای تاریخی توسط اساتید این دانشگاه کسب شده است که آماده انتقال و استفاده این تجربیات در سایر دانشگا‌ه‌ها و استان‌ها هستیم.

پیش از وقوع زلزله باید اقدام به استحکام‌بخشی و به‌سازی بناهای تاریخی کرد

استاد گروه مهندسی دانشگاه ارومیه نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما گفت: زلزله‌های ایران به مراتب خطرناک‌تر از زلزله‌های ژاپن بوده چرا که زلزله‌های آنجا در عمق ۳۰۰ کیلومتری اقیانوس‌ها بوده اما ما در زلزله خوی مشاهده کردیم که این زلزله در عمق ۹ کیلومتری رخ داد است.

غلامرضا زمانی اهری اضافه کرد: اما با وجود زلزله‌خیز بودن ایران اقدامات انجام شده برای مقابله با زلزله در کشورمان به مراتب بسیار کمتر از ژاپن است.

او بیان کرد: در گام اول باید پیش از وقوع زلزله اقدام به استحکام‌بخشی و به‌سازی بناهای تاریخی سطح کشور اقدام کرد و نیز به هنگام وقوع زلزله نباید به بررسی‌های سطحی بنا بسنده کرد چرا که در ظاهر شاید یک بنا سالم باشد اما ممکن است ترک‌های عمیق و خطرناک در دیوارهای داخلی و اسکلت بنا به وجود بیاید که با یک زلزله دیگر به کل تخریب شود.

عضو هیئت مدیره دانشکده معماری، شهرسازی و هنر دانشگاه ارومیه ما همواره بین دو زلره قرار داریم زلزله‌ای که در گدشته رخ داده و زلزله‌ای که در آینده رخ می‌دهد بنابراین باید آمادگی لازم برای حفاظت از آثار تاریخی را داشته باشیم.

استفاده از مصالح خاص هر منطقه در استحکام‌بخشی

محمد منگلی بناهای تاریخی ایران اغلب از خشت و گل ساخته شده که این موضوع در عین حال که یک ویژگی از معماری سنتی ایران بوده مقاومت کم نیز یکی از نقاط ضعف این نوع معماری‌ها است و  همین موضوع اهمیت به‌سازی و استحکام‌بخشی اینگونه بناها را دوچندان می‌کند.

او در استحکام‌بخشی و مرمت بناهای تاریخی باید به این نکته توجه داشت که نوع و سبک مرمت و مصالحی که در مرمت بناهای یک منطقه مورد استفاده قرار می‌گیرد با یک منطقه دیگر متفاوت باشد چرا که در گذشته برای ساخت‌‌‌وساز بناها از مصالح بومی استفاده شده که مختص  آن منطقه است.