زنگ هشدار پیری جمعیت در آذربایجان غربی به صدا در آمد/فرزند کمتر زندگی بهتر شعار منسوخ شده ۴۰ سال گذشته در کشور

به خبرنگار قارتال نیوز،نیروی انسانی جوان و کارآمد بخش مهمی از یک جامعه هستند که پیشرفت، کار، تلاش و پیشبرد اهداف جامعه وابسته به این افراد است و کمبود آنها دولت و جامعه را با بحران بزرگی مواجه می‌کند؛ کشور ما ایران نیز در طول دهه‌های مختلف از نظر جمعیتی و تأمین نیروهای جوان با چالش‌های بزرگی مواجه شده است.
«فرزند کمتر، زندگی بهتر» شعاری که هنوز هم که هنوز است با گذشت چندین سال از اذهان مردم کشور پاک نشده است؛ شعار «فرزند کمتر، زندگی بهتر» زمانی در  در رسانه‌ها تبلیغ شد، که رشد جمعیتی ایران به چهار درصد رسیده بود و کنترل این جمعیت کار راحتی نبود.
ولی با روند نزولی کاهش جمعیت، در اوایل دهه ۹۰ با نظر رئیس جمهور وقت و با موضع‌گیری‌های صریح رهبر معظم انقلاب، این شعار به طور کلی از سیاست‌های نظام کنار گذاشته شد.
کشور ما در معرض خطر پیری جمعیت و هشدارهای جمعیتی از سوی پژوهشگران اجتماعی قرار گرفته است؛ وضعیت به گونه‌ای است که کارشناسان حوزه‌ی جمعیت معتقدند اگر روند افزایش موالید و رشد جمعیت کشورمان به همین شکل جلو برود، طی ۳۰ سال آینده با یک ابربحران جمعیتی در کشور مواجه خواهیم شد و با روند کنونی، حوالی سال ۱۴۱۵ نرخ رشد جمعیت ما به صفر درصد خواهد رسید و پس از سال ۱۴۲۰ با نرخ رشد منفی روبه‌رو خواهیم شد.
۲۴ آبان ماه ۱۴۰۰، با تصمیم سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور فعلی کشور، قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مطابق اصل هشتاد و پنجم (۸۵) قانون اساسی که با عنوان طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده بود، پس از موافقت مجلس با اجرای آزمایشی آن به مدت هفت سال به تمامی دستگاه‌های مربوطه ابلاغ شد و مشوق‌های بسیاری هم برای افزایش آمار ازدواج و فرزندآوری در این قانون تعریف شد.
اکنون  یک و نیم سال از اجرای این قانون گذشته و بنابه گفته‌ی مسئولین امر، برخی از دستگاه‌ها تنها صفر تا ۱۹ درصد وظایف خود را برای اجرای قانون جوانی جمعیت انجام داده‌اند و ۳۵ درصد بالاترین میزان انجام تعهدات است.
با وجود مشوق‌های بسیار، اما جوانان ما همچنان علاقه‌ای به ازدواج و فرزندآوری ندارند؛ به سراغ شهروندان می‌رویم تا دلیل آن را جویا شویم.

تورم، گرانی و اجرایی نشدن برخی از قوانین، چالش اصلی قانون جوانی جمعیت

محمد حسن زاده، جوان ۳۲ ساله‌ی ارومیه ای  که کارشناس ارشد رشته‌ی نرم افزار رایانه بوده و در یک شرکت مشغول به کار است، به خبرنگار قارتال نیوز می گوید: با وجود اینکه تمایل بسیاری برای ازدواج دارمدچ اما هنوز ازدواج نکرده ام و تنها دلیل آن گرانی و وضعیت سخت معیشتی است  با این حقوق کم کارمندی حتی هزینه‌ی اجاره خانه هم تأمین نمی‌شود.
صادق باراندوزی ۱۳ سال است که ازدواج کرده و تنها یک فرزند دارد، او در پاسخ به این سوال که تعداد فرزندان بهتر است چه مقدار باشد، می‌گوید: بستگی به اقتصاد، فرهنگ و زندگی یک خانواده دارد، اگر وضع معیشتی آنها خوب باشد، سه فرزند هم کم است اما در غیر این حتی یک فرزند هم بسیار زیاد است.
او ادامه می‌دهد: اکنون خانواده‌ها درآمد خوبی ندارند، ازدواج بسیار سخت شده است، مدیریت خانواده با درآمد ضعیف دشوار است؛ دولت در ابتدا باید مقدمات را فراهم کند.
به سراغ یکی از بانک‌های ارومیه می‌رویم تا روند اعطای وام ازدواج را پیگیری کنیم؛ امین حسنی و زهرا معصومی، زوج جوانی هستند که به تازگی ازدواج کرده‌اند؛ به گفته‌ی آنها سفته و ضامن مراحل سخت دریافت وام ازدواج است و پس از آن، کارها بر روی ریل می‌افتد.
حسنی اضافه می‌کند: با این وجود هزینه‌های تشکیل خانواده بسیار بالا است؛ مسئولان فکری به حال کشور کنند و مدیران توانمندی را روی کار بیاورند.
برای بررسی بیشتر این قانون، سری هم به یکی از مراکز درمان ناباروری ارومیه می‌زنیم؛ جوادی یکی از بیماران این مرکز است، او می‌گوید: چهار ماه است که به این مرکز می‌آییم، روند درمان خوب است اما هزینه‌ها بالا است، ماهی چهار میلیون تومان می‌گیریم و دو هفته‌ای خرج می‌کنیم، بیمه تأمین اجتماعی هزینه‌های ناباروری را پرداخت نکرده است و نمی‌دانیم پرداخت می‌شود یا خیر.
او ادامه می‌دهد: وعده‌هایی که دولت می‌دهد را مسئولین عمل نمی‌کنند، تأمین اجتماعی هنوز پاسخ نداده است هر داروی ما پنج میلیون تومان است و این هزینه‌ها را نمی‌توان تأمین کرد.

یکی از معضلات جامعه کنونی روند نزولی جمعیت جوانی است

بنا به گفته رضا ابراهیمی،معاون سیاسی و اجتماعی استاندار آذربایجان غربی در حال حاضر موضوع جمعیت و روند رو به نزول جوانان جامعه از جمله معضلات مهم است که اگر فکری برای جوانی جمعیت نداشته باشیم در آینده با مشکلات بسیار بیشتری روبرو خواهیم بود.

وی با با اشاره به اینکه در سال‌های طولانی گذشته تبلیغات گسترده‌ای در خصوص «۲ بچه کافی است» صورت گرفت،ادامه می دهد: باید تبلیغات «۲ بچه کافی نیست» در جامعه بسیار بیشتر ترویج و تبلیغ شود.
معاون سیاسی و اجتماعی استاندار آذربایجان غربی ادامه می دهد: در کنار تبلیغات گسترده، نهادهای مسوول باید همه وظایفی را که قانون بر عهده آنان گذاشته با دقت و قدرت انجام دهند تا زمینه ازدواج و فرزندآوری بیشتر جوانان فراهم شود.
ابراهیمی با تاکید بر اینکه باید موانع ازدواج و فرزندآوری را با همه توان برطرف کنیم و زمینه تسهیل این ۲ امر مهم را فراهم آوریم می افزاید: برای این امر مشوق هایی در دستور کار قرار گرفته که اجرای آنها می‌تواند کارساز باشد.
وی معتقد است: یکی از مواردی که می تواند در کاهش مشکلات زوج ها در ابتدای زندگی و تشویق خانواده ها به فرزندآوری مثمرثمر باشد، اعطای سریع و بدون مانع و مشکل تسهیلات بانکی است که در این خصوص خیلی از بانک‌ها خوب عمل می‌کنند ولی مشکلاتی هم ایجاد می‌شود.
به گفته وی یکی از مهمترین مشکلات در سر راه فرزندآوری سقط جنین غیرقانونی است که  در این خصوص  مصوباتی در استان انجام گرفته که انتظار عملیاتی شدن آنها را داریم.

رحیمی،مدیر امور شعب بانک ملی در آذربایجان غربی می گوید:سال گذشته ۸۰ درصد درخواست های وام ازدواج و ۶۹ درصد درخواست های وام فرزندآوری پرداخت شده است.
رحیمی می افزاید: در سال گذشته ۵۴ هزار و ۱۵۷ درخواست وام ازدواج داشته ایم که بیش از ۴۵ هزار فقره آن پرداخت شد.
وی ادامه می دهد: همچنین در حوزه فرزندآوری حدود ۵۱ هزار فقره درخواست ثبت شده که ۳۴ هزار مورد پرداخت شده است.
رحیمی می گوید: بانک‌های ملت، ملی و صادرات بیشترین پرداختی را در این خصوص در آذربایجان غربی به خود اختصاص داده‌اند.

گزارش از:بیتا اختیاری