طبیعت‌گردی و روستاگردی حلقه مفقوده گردشگری آذربایجان غربی

ودود فخاری کارشناس اکوتوریسم و بوم‌گردی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی: استان آذربایجان غربی دارای قریب به سه هزار روستا در ۱۹ شهرستان استان است که حدود ۳۵ درصد جمعیت استان را در خود جای داده‌اند و با جرات می‌توان اذعان کرد در اکثریت قریب به اتفاق روستاها وجود جاذبه‌های طبیعی و تاریخی و طبیعت بکر از جمله بافت سنتی روستاها، وجود آبشارها، غارها، تالاب‌ها و عشایر استان برای گردشگران و اکوتوریست‌ها حائز اهمیت بوده و جمعیت عظیمی از گردشگران را به سوی خود جلب می‌کند.

به گزارش پایگاه خبری قارتال نیوز،آذربایجان غربی در شمال ‌غربی ایران قرار دارد و از شمال به جمهوری آذربایجان و ترکیه، از غرب به کشورهای ترکیه و عراق، از شرق به آذربایجان شرقی و استان زنجان و از جنوب به کردستان محدود است.

مساحت استان برابر ۳۷٫۰۵۹ کیلومترمربع است که سیزدهمین استان بزرگ کشور محسوب می‌شود و ۲٫۲۵ درصد مساحت کل کشور را تشکیل می‌دهد، جمعیت استان آذربایجان غربی طبق سرشماری سال ۱۳۹۵، سه میلیون و ۲۶۵ هزار و ۲۱۹ نفر است که ۴,۰۹ درصد جمعیت کل کشور را در خود جای داده ‌است و از این لحاظ هفتمین استان پرجمعیت کشور به‌ شمار می‌آید، حدود ۶۳ در صد جمعیت در شهرها و ۳۷ درصد در روستاها ساکن هستند.

این استان به لحاظ شکل توپوگرافی آن، کوه‌ها و دشت‌های فراوان، مناطق و زیستگاه‌های متنوع حیات وحش(پستانداران و پرندگان) و از همه مهمتر پارک ملی دریاچه ارومیه، آبشارها، غارها، آثار باستانی متعدد و نیز برخورداری از ۸۹۱ کیلومتر نوار مرزی و داشتن حدود ۱۷۴ هزار هکتار جنگل‌های پیرانشهر و سردشت از جذابیت‌های طبیعی فراوانی برخوردار بوده و باعث شده است که این استان جایگاه وی‍‍‍‍‍ژه‌ای در کشور داشته باشد.

آذربایجان غربی با دارا بودن آب و هوای مدیترانه‌ای، ۱۴ رودخانه دائمی و پرآب، چشمه‌های زلال، جزایر دریاچه ارومیه، دره‌ها، جنگل‌ها و مراتع زیبا، طبیعتی وحشی و پرارزش را رقم زده و عظیم‌ترین زیستگاه انواع پرندگان، آبزیان و ماهیان سوف و قزل‌آلای رنگین کمان را تشکیل داده است، به‌گونه‌ای که از ۲۴ تالاب بین‌المللی کشور پنج تالاب در استان آذربایجان غربی واقع شده است.

از سوی دیگر این تالاب‌ها به لحاظ داشتن گونه‌های ارزشمند و منحصربه‌فردی چون درنا، پلیکان، فلامینگو، اردک سر سفید و … جاذبه‌های مناسبی برای طبیعت‌گردی و سرمایه‌گذاری در زمینه گردشگری را فراهم کرده است.

برهمین اساس باید اذعان کرد که استان آذربایجان غربی یکی از زیباترین استان‌های کشور محسوب شده و توانمندی‌های بالقوه‌ای را برای جذب گردشگران و اکوتوریست‌ها در خود نهفته دارد.

از سوی دیگر آذربایجان غربی را به عنوان چهارراهی برای عبور ملل و مرکزی برای تجارت نام برده‌اند، در واقع این استان را مهد تمدن کهن، سرزمین رویش سه لوح کردار نیک، پندار نیک و گفتار نیک، سرزمین ادیان و گفت‌وگوی تمدن‌ها، سرزمین گل آفتابگردان، و ….نامیده‌اند و با توجه به زندگی اقوام متعدد، با فرهنگ و آداب رسوم متفاوت، می‌توان استان آذربایجان غربی را موزه فرهنگی نامید.

آذربایجان غربی با موقعیت ویژه در اکوتوریسم با برخورداری از طبیعت زیبا و سبز، مناطق کوهستانی و ییلاقی با چشم اندازهای جذاب، رودخانه‌های پرآب و دائمی، تالاب‌های متعدد، مناطق حفاظت شده و شکارگاه‌ها، سواحل و جزایر دریاچه ارومیه موقعیت کم‌نظیری را دارا است بهره‌مندی استان از بزرگ‌ترین دریاچه داخلی کشور و دومین دریاچه نمک دنیا را هم می‌توان از دیگر نکات مهم نام برد.

ایلات و عشایر

استان آذربایجان غربی یکی از مراکز مهم زیستگاه عشایری است که جمعیت عشایری آن در حاشیه مرزی این استان با کشورهای ترکیه، عراق و جمهوری نخجوان زندگی می‌کنند، بالغ بر بیست و دو هزار خانوار عشایر استان، جمعیتی اعم از ترک‌زبان و کردزبان شامل ۱۲ ایل و ۲۱ طائفه مستقل است، بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین این قشر ایلات کُرد جلالی و میلان است این عشایر معمولاً کوچ خود را از اوایل تیرماه آغاز و تا اواسط شهریور در ییلاق و به شکل چادر‌نشینی اتراق می‌کنند.

سبک زندگی عشایر و امورات روزمره‌ای مانند دوشیدن شیر، ماست‌زنی، روغن‌گیری، پشم‌چینی، قالی‌بافی و … عشایر در کنار آداب و رسوم‌شان، نوع غذا خوردن‌، زندگی در چادر، نوع پوشاکی که بر تن دارند، قوانین و باید و نبایدهای نانوشته‌ای که همه آنها را رعایت می‌کنند، ترانه‌های گوناگون و زیبایی که به فراخور حال در هنگام عروسی و عزا و کار می‌خوانند همه و همه زیباست و ما را به سوی خود جلب ‌کند.

روستاهای هدف گردشگری

استان آذربایجان غربی دارای قریب به سه هزار روستا در ۱۹ شهرستان استان است که حدود ۳۵ درصد جمعیت استان را در خود جای داده‌اند و با جرات می‌توان اذعان داشت در اکثریت قریب به اتفاق روستاها وجود جاذبه‌های طبیعی و تاریخی و طبیعت بکر از جمله بافت سنتی روستاها، وجود آبشارها، غارها، تالاب‌ها و عشایر استان برای گردشگران و اکوتوریست‌ها حائز اهمیت بوده و جمعیت عظیمی از گردشگران را به سوی خود جلب می‌کند از جمله این آثار می‌توان به تالاب کانی برازان به عنوان اولین سایت پرنده‌نگری کشور، غار آبی سهولان، ، چشمه گراوان،، آبشارهای سوله‌دوکل، قینرجه و صدها اثر شاخص دیگر اشاره کرد ضمن اینکه این استان دارای ۴۹ روستای هدف گردشگری بوده که در کارگروه گردشگری ثبت شده است.