قیزیل آلما (سیب سرخ)

قارتال نیوز/ سمبل دولت ملی و اقتدار دولت فرهنگی ترکان است. “ قیزیل آلما “بعضاً یک کشور, تخت و تاج شاه و سلطنت و یا امپراطوری جهان را سمبلیزه می کند. در طول تاریخ ترکها با این ایده ئال جهت رسیدن به “قیزیل آلما “از کوهها, دشتها, دریاها و رودها گذشته و با جنگ و مبارزه ای سخت و بی امان و وحشتناک آن شهر, کشور یعنی قیزیل آلمای سمبلیک را تسخیر کرده ضمیمه امپراطوری خویش نموده اند.زمانی ویانا, ماورای قفقاز؛ شرق و شمال اروپا, هند و چین و ترکستان, سمبل قیزیل آلمای امپراطوری مغول, عثمانی,  غزنویان, سلجوقیان, تیموریان, افشاریان و… بود و در راه فتح این مناطق چه جنگهای خونین راه افتاده و چه اردوهایی در مقابل اردوی ترک از هم پاشیده و تسلیم گردیده است.

در یکی از روایت تاریخی بر روی چادر و جلو قصر امپراطوران ترک خزر “قیزیل آلما “به شکل کروی سمبل تسخیر جهان هنر نمایی می کرد. سیب سرخ آنها از طلا ساخته می شد.

در برهه ای از تاریخ از وجود قیزیل آلما در قبه کلیسای “سنت پیتر“ روم هم سخنی به میان آمده است. حتی در یکی از افسانه های تاریخی, “جم سلطان“ برای بدست آوردن تخت شاهی, از پیگیری “قیزیل آلما“ که فکر می کرد در دست شوالیه های زیارتگاه بوده روایتی ذکر شده است.

در افسانه های اروپا از “سیب بهشت“ که شباهت ویژه ای به “قیزیل آلمای“ ترکها بوده  و در جنگهای صلیبی از طرف صلیبیون برداشته و گاهی هم در زیارتگاههایی بزرگی همچون “قدس“ بصورت سمبلیک نگهداری می شده روایتهایی موجود هست. جدا از اینها همچنین روایتهایی از نگهداری قیزیل آلما در قبرس, ونه دیک و روم از زبان محققان و مورخان مستقیم و غیر مستقیم ذکر شده است. در داستانی از“ عمر سیف الدین“ نویسند ه معاصر ترکیه بنام “قیزیل آلما کجاست؟“ قیزیل آلما  را موضوع و تم داستانش قرار داده است.

داستان در دوره امپراطوری عثمانی  اتفاق می افتد و با  سئوال پادشاه ازمضمون و محتوای قیزیل آلما حوادث و وقایع داستان پیش می رود تا اینکه در آخر داستان پادشاه پاسخ سئوال را می دهد و می گوید:“قیزیل آلما جایی است که خداوند مرا می فرستد.“ و داستان در اینجا به پایان می رسد. قیزیل آلما در افسانه و اسطوره های مردمان ترک“ آلتای“ میوه مقدسی است. آنان معتقدند که اولین درخت سیب را “آلما آتا“ (پدر سیب) کاشته است که میوه های آن پدر و مادر میوه های دیگر است.

سیب سمبل عواطف جنسی متقابل زن و مرد به یکدیگر هست. کلمه آلما(سیب) از ریشه “آل/ال “بوجود آمده است. در ریشه این کلمه فعل “آلماق “ (گرفتن)و صفت “آل“ که سمبلیک نشانگر رنگ سرخ هست دارای معنی ویژه اسطوره ای در فرهنگ مردمان ترک نژاد آسیای مرکزی دارد.

در زبان ترکی “قیزیل“ معنای قرمز و طلا می دهد. در فرهنگ اسطوره های ترکی از خدایانی چون “آلما آتا“ و “آلما آنا “هم داستانهایی ذکر شده است. “آلما آتا “خدای جنگ و یا اولیای جنگجوست. سمبل فرهنگ پیروزی است.

در روایتی اولین درخت سیب را“ آلما آتا “کاشته است. نام “آلماآتی “پایتخت کشور فعلی قزاقستان از این اسطوره برداشت شده است. تا چندی پیش اسم این شهر دقیقاً “آلما آتا “بود. در زبان ترکی اگر کلمه آلما را در معنی فعلی اش بکار بریم  در فعل امر به معنای “نگیر“ را می دهد که این اگر با داستان حضرت آدم و خوردن میوه ممنوعه سیب(اولین انسان و اولین میوه) را در نظر آوریم ممنوعیت آن میوه و خطرات و کیفر تخطی از آن , احتمال تبعید و تهدید و مرگ را در پی دارد.

همچنین میوه بهشتی بودن سیب در داستان حضرت آدم, مقدس و قابل احترام بودن سیب را در دنیای مادی بعنوان میوه آگاهی و خرد و میوه ای که هرکس بعنوان یک فرد شهروند گرفته تا پادشاه و امپراطور هوس و شهوت بدست آوردن آنرا دارد. “پدر سیب “با توجه به معنای اسطوره ای فوق الذکر “پدر پیروزیها“ هم می دهد. در کنار “آلما آتا“ خدای جنگ“ آلما آنا“( کرالیچه جنگ) هم در اسطوه های بشری موجود هست. در اسطوره های ترک مغولی از “آلما هاتان“ (کرالیچه جنگ) نام برده می شود. در تاریخ ترکان جنگجویی زنان امری مشهور و مشهود بوده و به همین خاطر این داستانها در اسطوره های ترکان انعکاس بیشتری یافته است.