هر آنچه که درباره سیزده بدر باید بدانید

به گزارش پایگاه خبری قارتال نیوز، پس از آنکه ۱۲ روز از آغاز فروردین می گذرد، روز مهمی به نام روز طبیعت یا همان سیزده بدر فرا می رسد. اغلب مردم برایشان مهم است که این روز را در طبیعتی سرسبز و خوش آب و هوا بگذرانند و با شادی نوروز را بدرقه کنند. جالب است بدانید علاوه بر ایران کشورهایی مانند جمهوری آذربایجان، افغانستان و تاجیکستان نیز چنین روزی را در فرهنگ خود مهم می پندارند و مراسم آن را به جا می آورند.

تاریخچه و پیشینه سیزده بدر

برخی از متون، تاریخچه سیزده بدر در ایران را این گونه روایت می کنند که مبارک بودن سیزده بدر به دلیل اعتقاد ایرانیان درباره عمر جهان و روز رستاخیز است.

ایرانیان در گذشته معتقد بودند که عمر جهان دوازده هزار سال است و در پایان این دوازده هزار سال، بدی و شر نمایان می شود.

سیزده بدر برای ایرانیان حکم روز رستاخیزی را داشته که به تاریکی عمر ۱۲ هزار ساله جهان خاتمه می دهد. ایرانیان این روز را به امید سالی پررونق جشن می گرفتند و در کنار هم جمع می شدند.

اصطلاح سیزده به در

مشهور است که واژه ی سیزده به در به معنای «در کردن نحسی سیزده» است. اما وقتی به معانی واژه‌ها نگاه کنیم برداشت دیگری از این واژه می‌توان داشت. «در» به جای «دره و دشت» می‌تواند جایگزین شود. به عنوان مثال علامه دهخدا، واژه «در و دشت» را مخفف «دره و دشت» می‌داند.

یکی از معانی واژه «به» ، « طرف و سوی » می‌باشد. مانند اینکه می‌گوییم «به فروشگاه».

پس با نگاهی کلی می‌توان گفت واژه «سیزده به در» به معنای «سیزدهم به سوی در و دشت شدن» می‌باشد که همان معنی بیرون رفتن و در دامان طبیعت سر کردن را می‌دهد.

فلسفه سیزده بدر و نحسی آن

در گذشته مردم روز سیزده فروردین را به دشت، صحرا و دامان طبیعت می رفتند و به نیایش می پرداختند تا باران رحمت الهی بر خشکسالی غالب شود.

مردم در آن زمان باور داشتند که این روز را باید جشن بگیرند تا سال جدید برایشان سرشار از برکت و نعمت آغاز شود.

عده زیادی از مردم باور دارند که روز سیزده فروردین نحس و نامبارک است؛ بنابراین این روز نحس را باید در بیرون از خانه سپری کنند.

در فرهنگ ایرانیان باستان روز سیزده فروردین بر خلاف آنچه گفته می شود روز مبارک و فرخنده ای بوده است و به نام تیر خوانده می شده. ایرانیان باستان در کتابی قدیمی، روز سیزده فروردین را به نام سعد یعنی نیکی و فرخندگی نامگذاری کرده اند و اعتقاد داشتند در این روز باید در طبیعت جشن و سرور برپا شود.

آیین های سیزده بدر

اجرای آیین ها و مراسم سیزده بدر رنگ و لعاب خاصی را به روز طبیعت می بخشند و خاطره شیرین این روز را دو چندان می کنند. آیین های سیزده بدر از گذشته تا به امروز دستخوش تغییرات فراوانی شده اند و عملا امروزه رد پایی از آن ها بر جای نمانده است. برخی از این آیین ها که در گذشته متداول بوده اند شامل موارد زیر هستند:

ترانه خوانی و اجرای رقص های محلی

برگزاری مسابقات اسب سواری

جمع آوری گیاهان محلی و طبخ غذا با آن ها

خوردن کاهو با سنکجبین

بازی هایی مانند بادبادک بازی و آب بازی

خوشبختانه برخی از آیین های سیزده بدر از گذشته تا به الان همچنان پابرجا هستند و اجرا می شوند. رفتن به دامان طبیعت، گره زدن سبزه و رها کردن سبزه در آب از جمله آیین هایی هستند که امروزه کماکان توسط مردم اجرا می شوند.

فلسفه سبزه گره زدن

فلسفه گره زدن سبزه به زمانی بر می گردد که اولین پیمان زناشویی در ایران صورت گرفت و نماد این ازدواج گره زدن دو شاخه بوده است. این گره زدن به نشانه ازدواج، از زمان های دور به یادگار مانده و برخی اعتقاد دارند با گره زدن سبزه در روز سیزده بدر بخت آن ها باز می شود و به زودی ازدواج می کنند.

فلسفه های زیبای دیگری برای گره زدن سبزه در طبیعت وجود دارد که از مبان آن ها، می توان به دو مورد زیر اشاره کرد:

سبزه نماد طبیعت است و مردم آن را گره می زنند تا زندگی شان با طبیعت گره بخورد و سرزنده باقی بمانند.

مشکلات و گرفتاری های زندگی همانند یک گره هستند. مردم این گره را به سبزه می زنند تا سبزه با رشد خود گره زندگی آن ها را از بین ببرد.

دروغ سیزده

دروغ سیزده نقل قول اتفاقی در روز سیزده بدر است که واقعیت ندارند و دروغ هستند.

دروغ سیزده جنبه سرگرمی دارد و هدف از روایت آن خلق لحظه ای خوش و خنده دار برای مردم است. البته گاهی دروغ سیزده پیام آور خبرهای غم انگیز نیز هست. به طور مثال در سال ۱۳۲۲ یک روزنامه نگار به نام اسماعیل پوروالی در نشریه نبرد دروغ سیزده را با خبر فوت یکی از مسئولان دولت به نام «حاج محتشم السلطنه» مطرح کرد. متاسفانه در آن زمان مردم این دروغ را باور کردند و به خانه این فرد رفتند تا در مراسم تشییع او شرکت کنند.

در سال ۱۳۸۳ روزنامه شرق دروغ سیزده را درباره سقوط و کج شدن برج میلاد تهران به مردم اعلام کرد.

اگر می خواهید به دیگران دروغ سیزده بگویید، به شما پیشنهاد می کنیم موضوع دروغ خود را غم انگیز و ناراحت کننده انتخاب نکنید؛ زیرا اطرافیان شما ممکن است آن را باور کنند و بر روحیه آن ها تاثیر منفی بگذارد.

به جز رد پایت هیچ چیز را جا نگذار!

روز سیزده بدر که به رسم هرساله و سنت دیرینه می‌خواهیم به دامن طبیعت برویم باید حواسمان باشد نباید اصالت طبیعت را تغییر بدهیم. تنها تغییری که حق داریم، ایجاد کنیم جمع کردن زباله هاست.

طبیعت یک روز به مهربانی تمام از ما میزبانی می کند، ما هم می توانیم خدمت کوچکی به آن کنیم. قبل از حرکت از خانه حتماً چند کیسه پلاستیکی، دستکش محکم پلاستیکی، ماسک و ابزاری برای برداشتن زباله از زمین و هدایت آن به کیسه برداریم.

زباله ها را تفکیک و جمع آوری کنیم. پلاستیکی و تجدید نشدنی ها در یک کیسه، پسماندهای تر، یکجا و پسماندهای خشک را در نایلونی دیگر قرار دهیم.

فقط به زباله های خودمان بسنده نکنیم و همان طور که برای پیدا کردن ترکه های خشک زمین را جستجو می کنیم، آن محدوده را هم از زباله پاک کنیم. کیسه ها را گره بزنیم و در نخستین مخزن زباله ای که می بینیم بگذاریم.

عدالت برای طبیعت

با مخربان محیط زیست، درگیری لفظی و فیزیکی به هیچ وجه توصیه نمی شود. اگر می بینید که شخصی مشغول تخریب محیط زیست و آسیب به حیوانات است با شماره ۱۵۴۰ که سامانه رسیدگی به شکایات زیست محیطی است تماس حاصل نمایید. این سامانه تحت نظارت سازمان حفاظت و به صورت شبانه روزی در تمام کشور پاسخگو است.