مفهوم «شب» در باور ترکان

او گـول منـه بـو گئجـه همـزبـان اولان گئجـه دیـر / دئییب، گولوب، دانیشیب مهربان اولان کئجه دیر

واژه «گئجه»(شب) در میان ترکان باستان بسیار کم بود. آنها بیشتر از واژه «تون، دون» Tün در ارتباط با مفهوم تاریکی استفاده می‌کردند.

واژه گئجه هم وجود داشت  امّا آنها نه «گئجه گوندوز» (شب و روز) بلکه «تون گون» (دون گون) (شب و روز) می‌گفتند.‏واژه «تون» همه شب را در برمی‌گرفت حال آنکه واژه «گئجه» یا صورت اصلی آن «کئچو» بیشتر در معنای شامگاه می‌آمد.

«گئجه» در ترکان باستان، زمان خواب و رفتن به رختخواب بود. به غذای شب هم «گئجه آشی» می‌گفتند.

ترکان باستان برای زمان خواب «کئچه» و برای شب گذرانی هم فعل «تونه مک» را‏ بکار می بردند.

واژه «گئجه» هم به معنای زمان میان غروب تا زمان خواب است.

ما هم اکنون نیز برای  «دیروز» از  «دونَن» (دون‌اؤن ماقبل  شب) استفاده می‌کنیم.‎

منبع:لغات‌الترک‌کاشغری

نویسنده: اکبرسعادت