چیلله فلسفه سی

قارتال نیوز/ بونلارین ایزین آراشدیرساق( دالین توتساق) ائلیمیزده نَدنسه باسدیریلمیش چوخلو «کول تپه لرـ» تاپماق اولار، او جومله دن گؤی تپه، ترمنی، سارالان و چوخلو یئرلر. بو آرادا بیر سیرا آتشکده لر زامان بویونجا داوام گتیریب اودلاری سؤنسه ده تیکینتی لری قالیر: مثلا تیکان تپه نین سوغورلوسو، اورمونون جوما مچیدی .

اودو قوروماقلا یاناشی خالقیمیزین عادت ـ عنعنه سینده ده اود حقیقتا کی اوجاق مقدس ساییلیب، گونو بوگونده آندلاریمیزدا دئیه ریک: آللاه اوجاغین کئچیرتمه سین، قارقیشسا دا دئیه ریک: اوجاغین کئچسین، آتماجالاریمیزدادا بیری قوناق گئدیب ایسته یه تئز قاییدا دئیرلر اودا گلمیشدین! بو آرادا پاییزین سون گئجه سی ایلین اَن اوزون گئجه سی اولاراق، آیدین سحرین، گؤنشین مژده سین وئریب چیلله گئجه سی آدلانیر.پاییزین سون گئجه سیندن باشلایان بؤیوک چیلله قیرخ گئجه ـ گوندوز سوروب/ سونرا عومرونو بالا چیلله یه وئریب اودا ییرمی گئجه ـ گوندوز قوناغیمیز اولاندان سونرا یئرینی بایرام آییلا «اسفند» دئییشیر.بالا چیلله نین عؤمرو بؤیوک چیلله دن آز اولسا دا /داها کسکین سویوق اولور، ائله کی بالا چیلله/ طعنه ایله قاییدیب بؤیوک چیلله یه دئییر«ائله سویوق اولاجاغام، اوشاقلاری بئشیکده قورودام.

چیلله ‌لرین دئییشمه ‌سی

خالق اینانجلارینا گوره ، بویوک چیلله نیسبتا عاغیللی و انصافلیدیر، آما کیچیک باجی برعکس چوخ عصبی و منطیقسیزدیر. آجیغی توتاندا کیمسه‌یه آمان وئرمز. اردبیلده چیلله گئجه‌‌ سی یئییب، ایچدیکدن سونرا جماعت چوله چیخار و شاختایا اوز توتوب، دئیرلر:

– بویوک چیلله! سن آللاه برک توتما

بونو دئیرکن ده اینانیرلار کی دوغرودان دا بویوک باجی بونلارین سوزونو ائشیدیر و بو قیشی  برک توتمایاجاق.

بویوک چیلله و کیچیک چیلله آراسیندا خالقیمیزین دیلینده دولاشان بئله بیر فولکلوریک روایت وار:

“بیرگون بو ایکی باجی بویوک چیلله و کیچیک چیلله اییده آغاجی آلتیندا اوتوروب، دانیشیردیلار، کیچیک باجی ، بویوک باجیدان سوروشار:

_ سن گئتدین نئیله‌دین؟

دئیر :

_ من گئتدیم هامی‌نین اللرین تندیرین اوستونه سالدیم، دونداردیم، اوشوتدوم، ناخوشلاتدیم، گلدیم!

کیچیک باجی دئیر:

_ بولار بیر ایش دئییل کی من گئتسم، قاریلاری کورکدن، لولئیین ‌لری لولوکدن، گلینلری بیلکدن، کورپه‌ لری بلکدن ائلرم!

بویوک باجی دا دئیر کی:

سن ده بیر ایش گوره بیلمزسن چونکو قاباغین یازدی، عومورون آزدی.

حیکایه نین قایناغی: آذربایجان ناغیل لاری-احد عبادی

یازار: اکبرسعادت