افکار عمومی، محور تحول اجتماعی؛ ضرورت ارتقاء آگاهی و دانش در جامعه امروز

به گزارش پایگاه خبری قارتال نیوز، در هر جامعه‌ای که به دنبال پیشرفت، عدالت و توسعه پایدار است، ارتقاء سطح آگاهی عمومی و دانش مردمی، از مهم‌ترین ابزارهای تحقق این اهداف محسوب می‌شود. امروزه قدرت و تأثیر افکار عمومی بر ساختارهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حتی فرهنگی، آن‌چنان افزایش یافته که سیاست‌گذاران و نهادهای تصمیم‌ساز دیگر نمی‌توانند بدون در نظر گرفتن آگاهی و درک عمومی، برنامه‌ریزی بلندمدت و مؤثری انجام دهند.

افکار عمومی، مانند یک نیروی نرم و گاه بی‌صدا، می‌تواند در مسیر هدایت صحیح جامعه یا برعکس، در جهت‌گیری‌های نادرست نقش اساسی ایفا کند. به همین دلیل، یکی از مأموریت‌های اصلی رسانه‌ها، نهادهای آموزشی، دانشگاه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد، ایجاد بسترهایی برای روشن ساختن ذهن مردم و ارتقاء سطح دانایی عمومی است. جامعه‌ای که از آگاهی محروم بماند، آماده پذیرش شایعات، شبه‌علم، اخبار جعلی و افکار افراطی خواهد بود؛ پدیده‌ای که نه‌تنها مانع پیشرفت، بلکه تهدیدی برای ثبات اجتماعی و امنیت ملی به شمار می‌رود.

در این مسیر، رسانه‌ها نقشی بی‌بدیل دارند. تولید و انتشار محتوای مستند، دقیق، علمی و قابل فهم برای عموم مردم، باید محور فعالیت‌های رسانه‌ای باشد. رسانه‌هایی که به جای دامن زدن به هیجانات زودگذر و سوژه‌های سطحی، دغدغه ارتقاء دانش مردم را دارند، می‌توانند به‌عنوان بازوی فکری جامعه عمل کنند. همچنین حضور کارشناسان متعهد و متخصص در رسانه‌ها می‌تواند سطح تحلیل و درک عمومی را نسبت به مسائل مختلف افزایش دهد.

از سوی دیگر، نظام آموزش‌وپرورش نیز باید از آموزش حافظه‌محور به سمت آموزش مهارت‌محور، انتقادی و تحلیلی حرکت کند. دانش‌آموزان و دانشجویانی که از سنین پایین با مسائل روز جامعه، مهارت‌های تفکر انتقادی، رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی آشنا شوند، در آینده شهروندانی مطلع، مشارکت‌جو و مسئولیت‌پذیر خواهند بود.

نهادهای دینی، فرهنگی و مدنی نیز با بهره‌گیری از نفوذ معنوی و اجتماعی خود می‌توانند نقش مؤثری در روشنگری و بالا بردن سطح آگاهی عمومی داشته باشند. در دنیایی که دسترسی به اطلاعات ساده‌تر از همیشه شده، تمایز میان اطلاعات درست و غلط، وظیفه‌ای است که تنها با آموزش و بالا بردن سواد رسانه‌ای امکان‌پذیر خواهد بود.

در نهایت، شفاف‌سازی، پاسخ‌گویی و گفت‌وگوهای اجتماعی میان مردم و مسئولان، تقویت حس اعتماد عمومی و مشارکت اجتماعی را به دنبال دارد. مسئولانی که مردم را آگاه فرض کرده و با آنان صادقانه سخن می‌گویند، بستر را برای تقویت نهاد عقلانیت و توسعه فکری در جامعه فراهم می‌کنند.

توسعه پایدار، رفاه اجتماعی، حکمرانی خوب و عدالت همه‌جانبه، در سایه افکار عمومی آگاه و دانش‌محور ممکن است. جامعه‌ای که بداند، می‌فهمد و تحلیل می‌کند، در مسیر آینده‌ای روشن، با گام‌هایی استوارتر حرکت خواهد کرد.

گزارش از کاظم کاظمی